5510 sayılı Kanun’a göre 4/1-a (SSK) sigortalıları, 4/1-b (Bağ-Kur) sigortalıları, Ekim 2008’den itibaren ilk defa 4/1-c sigortalısı olanlar için borçlanma sürelerine ait prim tutarı sigortalıların veya hak sahiplerinin talepte bulundukları tarihte prime esas kazanç alt ve üst sınırları arasında olmak üzere kendilerince belirlenen günlük kazancın yüzde 32’si oranında hesaplanıyor.
1 Temmuz’dan itibaren de asgari ücret 1201.50 liradan 1273.50 liraya yükseliyor. Sigorta primine esas kazanç tutarları asgari ücret rakamlarına bağlı olduğundan asgari ücrette meydana gelen bu artış aynı zamanda borçlanma rakamlarının da artışı demek oluyor.
Haziran 2015 itibariyle günlük borçlanma tutarı en az 12.816 lira ile 83.304 lira arasında bulunuyor. Bu iki rakam arasında herhangi bir rakam da seçilmesi mümkün. Seçilen bu rakamlar ait oldukları dönemlerin de etkisiyle bağlanacak aylıkları etkiliyorlar. Yüksek rakamdan ödenen günler dönemlere göre farklı etkiye sahipler, ayrıca günlüğüne 12.816 – 383.304 lira arasında ödenebilse de asgari rakamın üzerinde verilen paranın boşuna olduğu, 22 liranın üzerine verilen paranın boşa gittiği, günlüğüne verilecek 83.304 liranın son kuruşuna kadar hakkını verdiği dönemler var.
Bu nedenle borçlanma yapmayı düşünenlerin SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı emekli aylık bağlama sistemini iyi bilen, hesabı yapabilen bir uzmandan destek alarak borçlanmalarında kendileri için fayda bulunuyor.
FİYATLAR ARTIYOR
Oysa bu rakamlarla ödeme yapmak en geç yarına kadar yapılacak başvurularla mümkün olabilecek. 1 Temmuz 2015 tarihinden itibaren borçlanma rakamları yüzde 6 zamla asgari günlük borçlanma rakamı 13.584’e, azami günlük borçlanma rakamı 88.296 liraya çıkıyor. 18 aylık askerlik borçlanması yapmak isteyen için fark tam 415 lira olacak. Zam nedeniyle ödenecek bu fazla tutarın aylığa bir etkisi olmayacak. Örneğin 5 bin günlük borçlanma yapacak bir gurbetçi için 3 bin 840 lira fark doğmuş oluyor. Keza bir çocuk borçlanması yaparak 720 günlük prim ödeyecek bir başka sigortalı için 553 lira fark doğuyor.
Talep Haziran ayında yapılsa ve ödeme Temmuz ve sonrasında yapılsa bile zamdan etkilenilmiyor. Doğum borçlanması, askerlik borçlanması, avukatlık stajı borçlanması, doktora ve tıpta uzmanlık süresi borçlanması, kısmi süreli çalışanların borçlanmaları, grev ve lokavt süresi ile hükümlülükle sonuçlanmayan tutukluluk süresi borçlanmalarında tahakkuk tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde, yurtdışı çalışma ve ikamet borçlanmalarında ise en geç üç ay içinde borçlanma yapmak gerekiyor.
Sigortalının borçlanmaya esas günlük kazancının tespitinde, adi posta veya kargo ile gönderilen veya SGK’ya doğrudan verilen borçlanma dilekçesinin SGK kayıtlarına intikal ettiği tarih, iadeli taahhütlü veya acele posta servisi olarak gönderilenlerde ise postaya verildiği tarihin esas alınacağına dikkat etmeli. Bu bakımdan borçlanma yapacakların borçlanma dilekçesi ve eki evrakları PTT’ye en geç 30 Haziran günü ama taahhütlü, iadeli taahhütlü veya APS ile vermeleri halinde zamdan korunmaları mümkün.
GÜNLÜK KAZANÇ ÖNEMLİ
Hâlen benzer şekilde beyanlarına bağlı olarak aylık prim ödeyen Bağ-Kur sigortalılarının da borçlanma yapacaklarsa borçlanma için de rakam tespit etmeleri gerekiyor. Yapacakları hizmet borçlanmalarına ait borçlanma tutarı, sigortalılıkları nedeniyle ödedikleri prime esas kazançları dikkate alınmadan, “Borçlanma Talep Dilekçesi” ile beyanda bulundukları prime esas kazanç üzerinden, prime esas kazanç beyanında bulunulmamaları halinde ise borçlanma tutarı asgari günlük kazanç tutarı üzerinden hesaplanıyor.
Borçlanılacak sürenin hesabında ayın 28, 29, 30 ve 31 gün çektiği üzerinde durulmaksızın ayların 30, yılların 360 gün olarak alınması, borçlanacağı sürenin başlangıcı ve bitişi ay içinde herhangi bir tarih ise o aylara ait gün sayısı parmak hesabı yapılmak suretiyle hesaplanması gerekiyor.
4/1-a (SSK) veya 4/1-b (Bağ-Kur) sigortalılarından 2008 yılı Ekim başından önce 5434 sayılı Kanun’a tabi T.C.Emekli Sandığı kapsamında geçen hizmetleri olanların borçlanacakları sürelere ait borçlanma tutarı Kanun’un 41’inci maddesine göre hesaplanacak ancak, tahsil edilen borçlanma tutarının Kanun’un geçici 7’nci maddesine göre Kanun ile yürürlükten kaldırılan ilgili kanun hükümlerine göre kazanç olarak değerlendirilmesi gerektiğinden borçlanmak için seçilecek miktarın, 5434 sayılı Kanun gereğince emsali için hesaplanacak miktarın altında olmaması gerekiyor.
2008 ÖNCESİ FARKLI
SSK ve Bağ-Kur’lular için geçerli borçlanmalara ek olarak memuriyet yaşamları içindeki aylıksız izin sürelerini de borçlanma hakkı olan 4/1-c sigortalılarının (Ekim 2008 ayı öncesinden beridir Emekli Sandığı iştirakçisi olan yani 5434 sayılı Kanun’a tabi hizmeti olan kamu personelinin) borçlanmaları ise prime esas kazanç alt ve üst rakamlarına bağlı olarak değil, borçlanma yapacak personelin unvan, derece-kademe ve ek göstergesine bağlı olarak hesaplanan Emekli Sandığı matrahına göre saptanıyor.
Bu bakımdan da Temmuz ayında değişecek memur maaş ve taban aylık katsayılarıyla memurların borçlanma talepleri de zamlanmış olacak.
Bildiğiniz gibi geçen yıl çıkarılan 6552 Sayılı Torba Kanun’la Sosyal Güvenlik Kurumu’na olan tüm borçlar yapılandırma kapsamına girdi. Genel olarak SGK borçları için son başvuru tarihi 2 Şubat 2015 itibariyle sona erdi. Fakat Genel Sağlık Sigortası (GSS) borçları için farklı bir tarih söz konusu. GSS borçlarında en önemli nokta,
