Yabancı eşe yurtdışında yaşasa bile ölüm aylığı bağlanır
Hayatını kaybeden sigortalının dul kalan eşi 'ölüm aylığı'nda ilk hak sahibidir. Ölen kişi SSK’lı ve Bağ-Kur'luysa eşine maaş bağlanırken, Türk vatandaşı olma şartı aranmaz. Dul eş Türkiye'de yaşamasa bile bu aylığı alabilir. Sosyal güvenlik sistemlerinde ölüm riskine karşılık geride kalan hak sahiplerine bazı yardımlarda bulunulur. Bu yardımların en önemlisi ölüm aylığıdır. 1 Ekim 2008 sonrası ölümlerde geride kalan kişilere aylık bağlanabilmesi için ölen kişinin en az 1.800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortasına prim ödemiş olması gerekir. Ölen kişi eski adıyla SSK’lı yani 4/A’lı ise bu durumda 5 yıl sigortalılık ve 900 gün prim de geride kalanlara aylık bağlanması için yeterli oluyor.
EMEKLİ OLSA BİLE ALIR
1 Ekim 2008 öncesinde vefat eden 4/A’lı sigortalılar için prim gününün 900’e borçlanmayla tamamlanarak aylık bağlanması mümkündür. Örneğin 2007'de vefat eden SSK’lı bir kişinin 5 yıl sigortalılığı, 500 gün çalışması ve 400 gün de yurtdışında geçirdiği çalışma süresi varsa borçlanma ile 900 gün prim şartının tamamlanması ile geride kalanlara ölüm aylığı bağlanması mümkün olacaktır. Ancak ölüm tarihi 1 Ekim 2008 sonrası olan kişiler borçlanmayla 900 gün primi tamamlayarak ölüm aylığı bağlatma hakkına sahip olamazlar. Ölen kişinin geride kalan tüm yakınlarına aylık bağlanmaz. Ölüm aylığı alabilecek hak sahipleri ölen sigortalının gerekli koşulları sağlayan eşi, çocukları ve anne – babasıdır. Sigortalının dul kalan eşi ilk hak sahibidir. Dul eşe aylık bağlanması için gerekli tek şart, ölüm tarihinde Medeni Kanuna göre evlilik ilişkisinin bulunmasıdır. Dul eş çalışsa veya emekli olsa bile ölen eşinden dolayı ölüm aylığı alabilir. Yani dul eşe aylık bağlanması için çalışmama veya emekli olmama şartı bulunmuyor.
ÇALIŞAN ÇOCUĞA YOK
Hayatını kaybeden sigortalının çocuklarının ölüm aylığı alabilmesi için çalışmamaları gerekir. Bunun yanında erkek çocuklarda 18 yaşının geçilmemesi de şarttır. Erkek çocuk liseye devam ediyorsa 20 yaşına, üniversiteye devam ediyorsa 25 yaşına kadar ölüm aylığı alabilir. 25 yaşını geçmiş bir erkek çocuk üniversiteye devam etse bile ölüm aylığı alamaz. Kız çocuklarının da aylık alabilmesi için çalışmamaları şarttır. Diğer yandan kız çocuklarında aylık alınabilmesi için yaş şartı geçerli değildir. Kız çocuğu evlenmediği müddetçe ölüm aylığı almaya devam edebilir.
Türkiye'de yaşama şartı yok
Ölen sigortalı eğer eski adıyla SSK’lı ve Bağ – Kur’luysa, yani işçi veya esnafsa, geride kalan eşe maaş bağlanırken Türk vatandaşı olma şartı aranmaz. Dolayısıyla eşi yabancı olan bir SSK’lı veya Bağ – Kur’lunun ölümü halinde gerekli prim ödeme şartları söz konusuysa dul kalan eş Türk vatandaşı olmasa bile aylık alabilir. Bu durumda yabancı uyruklu eşin Türkiye’de ikamet etmesi şartı söz konusu değildir.
Memurlar için durum farklı
Diğer yandan ölen kişi eski adıyla emekli sandığına tabi ise, yani memursa, bu durumda geride kalan dul eşe ölüm aylığı bağlanabilmesi için Türk vatandaşı olma şartı aranır. Eşinden dolayı aylık almaya hak kazanan yabancı uyruklu eş, Türkiye’de ikamet etmesi ve mütekabiliyet esasına dayalı olarak aylık almaya hak kazanmış olması şartıyla memur eşinden dolayı ölüm aylığı alabilir. Ancak bunun için öncelikle Türkiye’de ikamet etmesi şartı var.
Anne-baba muhtaçsa...
Ölen sigortalının anne ve babasına aylık bağlanabilmesi için eş ve çocuklardan arta kalan pay olması gerekir. Eğer pay varsa anne – babanın her türlü gelirinin asgari ücretin net tutarından daha az olması gerekir. Anne ve babanın aylık alabilmesi için emekli olmamaları da gerekiyor.
Bildiğiniz gibi geçen yıl çıkarılan 6552 Sayılı Torba Kanun’la Sosyal Güvenlik Kurumu’na olan tüm borçlar yapılandırma kapsamına girdi. Genel olarak SGK borçları için son başvuru tarihi 2 Şubat 2015 itibariyle sona erdi. Fakat Genel Sağlık Sigortası (GSS) borçları için farklı bir tarih söz konusu. GSS borçlarında en önemli nokta,
