İş kazalarını önleme ve ILO standartlarını yakalayabilme noktasında çok gerilerdeyiz. Sanki 19. yüzyıl Avrupası'nın yaşadıklarını bizler 21. yüzyılda yeni yeni yaşayıp kavramaya başlıyoruz.
Yaşanan iş kazalarından sonra popülist ve anı kurtarmaya yönelik çıkartılan, sadece o kazaya yönelik kanunlarla iş sağlığı ve güvenliği politikası yürütmeye çalışıyoruz.
Dünyada her yıl 270 milyon iş kazası oluyor. Bu kazalarda da her gün 5000 kişi yaşamını yitiriyor. Dünya Sağlık Örgütü ve Dünya Çalışma Örgütü'nün yaptığı bir araştırmaya göreTürkiye, iş kazalarında Avrupa'da lider durumda. Dünyada ise üçüncü sırada yer alıyor. Yani iş kazaları açısından durumumuz pek parlak değil.
Ülkemizin içinde bulunduğu siyasi ve ekonomik problemler şu sıralar gündemin başında olduğu için gerçekleşen iş kazaları artık haber bile yapılmıyor ya da gazetelerde ufak bir kare içinde veriliyor.
Ben yine de unutturmamak adına bugün iş kazalarından bahsedeyim dedim. Bugün iş kazalarının işveren boyutuna bakalım ve nasıl bildirileceğine değinelim.
İş kazasını 3 işgününde bildirin
Bir işyerinde iş kazası olduğu zaman işverenin, kazadan sonraki üç iş günü içinde bildirimde bulunması gerekiyor. Söz konusu husus hem sosyal güvenlik mevzuatında (5510 sayılı kanun) hem de iş sağlığı ve güvenliği mevzuatında (6331 sayılı kanun) yer alıyor. Yani, iş kazasının bildirim süresi başlangıcı kazadan sonraki iş günüdür. Örneğin, kaza pazartesi günü olmuşsa bildirim süresi salı günü başlar ve perşembe akşamı biter.
Ancak SGK bu aybaşında bir genelge yayımladı ve bu konuda bir hataya imza attı (2015/22 sayılı Genelge). Genelgede; “bildirim sürelerinin tespitinde, işveren için öngörülen 3 günlük sürenin başlangıcında iş kazasının meydana geldiği tarih esas alınır” deniliyor. Yani yasanın verdiği hak genelgeyle kısaltılıyor. SGK derhal bu hatayı düzeltmeli ve bildirim başlangıcını kazadan sonraki iş günü olarak değiştirmeli.
Bildirimi internetten yapabilirsiniz
Peki, iş kazasının bildirimini nasıl yapacaksınız? İş kazası bildirimi, ‘İş Kazası ve Meslek Hastalığı Bildirim Formu' ile yapılıyor.
Bildirim Formu elektronik ortamda gönderilebileceği gibi, kâğıt ortamında da doğrudan ya da posta yoluyla SGK'nın ilgili ünitesine gönderilebiliyor.
Adi posta ile yapılan bildirimlerde SGK kayıtlarına intikal tarihi, taahhütlü, iadeli taahhütlü veya acele posta ile yapılan bildirimlerde postaya veriliş tarihi esas alınıyor. Bu sebeple interneti kullanmıyorsanız postadaki aksaklıklar nedeniyle mağdur olmamanız için ya elden bildirge verin ya da bildirgeyi iadeli taahhütlü/APS'li olarak gönderin.
SGK'ya aldanmayın, iş kazasını sadece SGK'ya bildirin
Bir işyerinde iş kazası olduğu zaman bildirimin yapılacağı yer Sosyal Güvenlik Kurumu'dur. Ancak SGK çıkardığı 2015/22 sayılı Genelge'nin ‘4.1.' bölümünde aynı zamanda çalışma ve iş kurumu il müdürlüğüne de bildirim yapılması gerektiğini yazmış. Yani yine kanuna aykırı bir genelge hükmüne yer vermiş.
Genelge ile kanunun aksine yükümlülük getiremeyeceği için sizlerin işyerinde iş kazası olduğu zaman Sosyal Güvenlik Kurumu'na bildirimde bulunmanız yeterli. Yani çalışma ve iş kurumu il müdürlüğüne bildirimde bulunmaya gerek yok.
Bunun yanı sıra iş kazası olduğu zaman durumu, kazanın olduğu yerdeki kolluk kuvvetlerine derhal bildirmeyi de unutmayın.
Bildirim yapmazsanız ceza var
İş kazası bildiriminin süresi içinde yapılmaması halinde işveren idari para cezası ödemek zorunda kalıyor. 2015 yılı için ödenecek idari para cezası 2466 TL. Ancak bu tutar az tehlikeli işyerlerinden 50'den az çalışanı olanlar için geçerli. Tehlike derecesi ve işçi sayısına göre bu rakam artmakta.
Örneğin; çok tehlikeli sınıfta yer alıp 49'dan fazla işçisi olan bir işyerinde bu ceza 7400 TL'ye çıkmakta.
Ayrıca işveren iş kazası bildirimini süresinde yapmazsa, bildirimin yapıldığı tarihe kadar ödenecek geçici iş göremezlik ödeneği (rapor parası) SGK tarafından işverenden tahsil ediliyor.
Mehmet Bulut
Adres: Alibeyli Mh. 501 Sk. Saçıkara Plaza No : 13 Kat : 2 Daire : 2 (Toprakkale Dolmuş Durağı Yanı) Merkez/OSMANİYE
Tel : 0328 814 85 09
Fax : 0328 814 85 09
Gsm: 0542 345 38 61
E-Posta: info@erdogansanal.com