Cuma günü yayınlanan “ölen işçinin yakınlarına iki aylık maaş ödenecek” başlıklı yazımızdan sonra bir çok okuyucumdan mail ve telefonla soru aldım. İşveren olan okuyucularım; biz işçilerin mirasçılarına ölümleri halinde kıdem tazminatı ödüyoruz, üste iki aylık ücret ödemesi de nereden çıktı? Ödediğimiz kıdem tazminatı iki aylık ücret yerine geçmiyor mu? Böyle bir ödemenin olduğunu ilk kez duyuyoruz. Gerçekten böyle bir ödeme var mı? Sorularını soruyorlar.
İşçi olan okuyucularım; ölen işçinin yakınlarına iki aylık ücret ödemesinin kıdem tazminatından ayrı bir ödeme olup olmadığını soruyorlar. “ölen işçinin yakınlarına iki aylık maaş ödenecek” başlıklı yazımdan sonra okuyucularımdan gelen sorulara bakıldığında, okuyucularımın kafalarının biraz karışmış olduğu görülüyor. Okuyucularımın tereddütlerini gidermeye çalışalım. Ödeme hangi tarihte başlıyor? Ölen işçinin yakınlarına Yeni Türk Borçlar Kanunu'nun 440.maddesine göre 1 Temmuz 2012 tarihi itibariyle işveren para ödeyecek. 1 Temmuz 2012 yılından önceki ölümler için ölüme bağlı ücret ödemesi söz konusu değil. Ödemeden kimler yararlanacak? Özel kanunlarında ölüme bağlı bir ücret ödemesi öngörülmüşse özel kanunlardaki düzenleme geçerli olacak. Özel kanunlarında düzenleme yoksa Borçlar Kanunu hükümleri geçerli olacak. Buna göre 854 sayılı Deniz İş Kanunu tabi olarak çalışan gemi adamları ve 4857 sayılı İş Kanununa tabi olarak çalışan işçiler ile 6098 sayılı Yeni Türk Borçlar Kanununa tabi olarak çalışanlar öldüklerinde ölenin bakmakla yükümlü olduğu eşine ve ergin olmayan çocuklarına, bunlar yoksa bakmakla yükümlü olduğu anne ve babasına veya bakmakla yükümlü olduğu diğer kişilere ödeme yapılacak. Ödemenin miktarı ne kadar olacak? Ödemenin miktarı ölen işçinin çalışma süresine göre belirleniyor. Buna göre ölen işçinin hizmet süresi 5 yıldan az sürmüşse bir aylık ücret tutarında; hizmet ilişkisi beş yıldan uzun bir süre devam etmişse, iki aylık ücret tutarında bir ödeme yapılacak. Nereye müracaat edilecek? Ödeme yapılmazsa ölen işçinin yakınlarının iş mahkemesinde dava açmaları gerekiyor. Yapılacak ödeme kıdem tazminatından ayrı hesap edilecek. İşçinin ölümüne bağlı olarak yapılan ödemenin kıdem tazminatı ile bir ilgisi bulunmuyor. Bir başka deyimle ölen işçinin yakınlarına ölümden dolayı yapılacak ücret ödemesi ile kıdem tazminatı ödemesi birbirden bağımsız olarak değerlendirilmesi gerekiyor.
Bildiğiniz gibi geçen yıl çıkarılan 6552 Sayılı Torba Kanun’la Sosyal Güvenlik Kurumu’na olan tüm borçlar yapılandırma kapsamına girdi. Genel olarak SGK borçları için son başvuru tarihi 2 Şubat 2015 itibariyle sona erdi. Fakat Genel Sağlık Sigortası (GSS) borçları için farklı bir tarih söz konusu. GSS borçlarında en önemli nokta,