Asgari ücret 2016 yılında yaklaşık yüzde 30 artarak 1300 TL oldu. Şimdi gözler bu artışla beraber işverenin 1935 TL’ye yükselen maliyetinin nasıl telafi edileceğine çevrilmiş durumda.
Asgari ücret 2016 Ocak ayından itibaren brüt 1.647 TL oldu. Asgari geçim indirimi hariç tutulduğunda net asgari ücret 1.177,46 TL oluyor. Yani aslında net asgari ücret ne yazık ki hükümetin vaadindeki gibi 1.300 TL olmadı. Nitekim asgari ücretin net 1.300 TL olmasından bahsediliyorsa asgari geçim indirimi dahil tutarın yaklaşık 1.423 TL olması gerekiyordu.
Asgari ücretin işverene maliyeti 1.935 TL Asgari ücretteki artışın hiç kuşkusuz işverenler üzerinde de önemli bir maliyeti olacak. Çalışma Bakanlığı’nın internet sitesinde bir işçi için asgari ücretin işverene maliyeti 1.935,23 TL olarak hesaplanmış. Ancak hesaplama yapılırken işverenin 5 puanlık prim indirimi teşvikinden de faydalandığı varsayılmış.
Yani söz konusu maliyet primini düzenli ödeyen ve prim belgelerini SGK’ya düzenli olarak veren işyerleri için geçerli. Zaten şu anda işverenlerin en fazla ve kolay faydalandıkları teşvik de 5 puanlık prim indirimi teşviki. Ancak ülkemizde prim borcunu zamanında ödeyemeyen birçok işveren de var. Bu işverenler 5 puanlık indirimden faydalanamıyor. Bu durumda da bir işçi için asgari ücretin maliyeti yaklaşık 2.017 TL oluyor.
Teşvik tutarı ne kadar olacak? Asgari ücretin işveren üzerindeki yükünü azaltmak için hazırlanan kanun tasarısı 5 Ocak Salı günü TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görüşülmeye başlandı. Sanırım kısa süre içinde de sonuçlanacak.
Getirilecek düzenleme ile asgari ücretin maliyetinin aylık 110 TL’si Hazine tarafından karşılanacak. 2015 yılı 2. döneminde brüt asgari ücretin işverene maliyetinin 1.496 TL olduğu göz önünde bulundurulursa maliyet artışı 439 TL civarında. Buna göre maliyet artışının %25’inin devlet tarafından karşılanması söz konusu. Yani Bakanın açıkladığı gibi maliyet artışının %40’ın karşılanması söz konusu değil.
Tüm işçiler kapsamda değil Getirilecek asgari ücret desteği 2015’in aynı ayında brüt 1647 TL ücret düzeyinin altında çalışan tüm işçiler ile asgari ücret düzeyinden yeni işe alınacak işçilerin yüzde 10’unu kapsayacak.
Yani yeni işe alınıp bir yıl öncesine göre %10 işçi artışının üzerinde kalan işçiler için destek verilmeyecek. 2016’da yeni açılan işyerlerinde ise herhangi bir sınır olmaksızın asgari ücret üzerinden bildirilen tüm işçiler için destekten faydalanılacak.
Düzenleme sadece 01.01.2016-31.12.2016 arasını yani 2016 yılını kapsıyor. Yani 2017’den itibaren destek uygulamasından vazgeçilecek. Bu durum işverenlerin sürekli olarak yeni beklentiler içinde olmasına ve her yıl sonunda bazı baskılarla torba yasaların çıkartılıp desteğin uzatılmasına neden olacak diyebiliriz.
Teşvik karmaşası artıyor Ülkemizde halihazırda 11 çeşit istihdam teşviki uygulanıyor. İşverenler bu kadar karışık ve dağınık teşvik sistemi içinde mevzuatla boğuşmakta ve buna ilişkin saklı maliyetleri de artmakta. Yıllardır işverenlerin beklentisi söz konusu teşvik uygulamalarının birleştirilerek daha basit bir hale getirilmesi şeklinde.
Getirilen yeni düzenleme de aslında dolaylı bir teşvik uygulaması. Böyle bir düzenleme yerine yıllardır talep edildiği üzere işverenleri ve muhasebecileri yormayan etkin, basit ve avantajlı tek bir istihdam teşvik uygulamasının getirilmesi daha uygun olacaktı. Ancak bu beklenti anlaşılan başka bahara kaldı.
Teşvik primden düşülecek Peki işverenler söz konusu desteği nasıl alacaklar? Getirilen düzenleme ile sağlanan desteğin SGK'ya ödenen sigorta priminden mahsup edilmesi (yani düşülmesi) öngörülüyor. Dolayısıyla nakit olarak desteğin alınması söz konusu değil.
Bu durumda primini süresinde ödeyemeyen, gecikmeli ödeyen, kurum veya yargı kararı gereğince sonradan ödeyen, prim borçlarını taksitlendiren/yapılandıran, prim belgesini gecikmeli olarak SGK'ya veren işyerlerinin bu destekten faydalanıp faydalanamayacağı kanun tasarısındaki maddede belirtilmediğinden önemli bir eksiklik söz konusu.
Bildiğiniz gibi geçen yıl çıkarılan 6552 Sayılı Torba Kanun’la Sosyal Güvenlik Kurumu’na olan tüm borçlar yapılandırma kapsamına girdi. Genel olarak SGK borçları için son başvuru tarihi 2 Şubat 2015 itibariyle sona erdi. Fakat Genel Sağlık Sigortası (GSS) borçları için farklı bir tarih söz konusu. GSS borçlarında en önemli nokta,
