Gelir Aylığının Yüksekten Alınması

Sürekli iş göremezlik gelirine hak kazanma, gelirin hesaplanması, başlangıcı ve birden fazla iş kazası ve meslek hastalığı hali 5510/ 19. maddesinde düzenlenmiştir.

Meslekte kazanma gücünü % 100 kaybedenlere sürekli tam iş göremezlik geliri bağlanacak, % 10 ila % 99,99 oranında kaybedenlere ise sürekli kısmî iş göremezlik geliri bağlanacaktır. Meslekte kazanma gücünü % 10’un altında kaybedenler için sürekli iş göremezlik halinden bahsedilemeyeceği için bu kişilere sürekli iş göremezlik geliri bağlanmayacaktır
Buna göre, sürekli iş göremezlik geliri, iş kazası veya meslek hastalığı sonucu oluşan hastalık ve engelleri nedeniyle SGK'ca yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularının sağlık kurulları tarafından verilen raporlara istinaden SGK Sağlık Kurulunca meslekte kazanma gücü en az % 10 oranında azalmış bulunduğu tespit edilen sigortalıya bağlanacaktır.
4/1-(a) sigortalıları açısından benzer uygulama, 4/1-(b) sigortalıları açısından yeni bir düzenlemedir.
Kanunun 4/1-(b) bendine göre sigortalı sayılanlara, sürekli iş göremezlik geliri bağlanabilmesi için, kendi sigortalılığından dolayı, genel sağlık sigortası dahil prim ve prime ilişkin her türlü borçlarının ödenmiş olması zorunludur.

HESAPLAMA FORMÜLÜ
Meslekte kazanma gücünü % 100 oranında kaybedenlere diğer bir anlatımla sürekli tam iş göremezlik durumuna düşenlere bağlanacak sürekli iş göremezlik geliri, sigortalının tespit edilecek günlük kazancının 30 ile çarpılması suretiyle tespit edilen aylık kazancının % 70’idir. Ancak sigortalının sürekli birinin bakımına muhtaç olması halinde gelir bağlama oranı % 100 olarak uygulanacaktır.

Sigortalının meslekte kazanma gücünün % 10 ile % 99,99 oranında kaybettiğinin tespiti halinde ise sigortalılara sürekli kısmi iş göremezlik geliri bağlanmaktadır.

Sigortalılara bağlanacak sürekli kısmi iş göremezlik geliri, hesaplanacak günlük kazancın 30 katının % 70’inin meslekte kazanma gücü kaybı oranına tekabül eden kısmı kadardır. Sürekli kısmi iş göremezlik gelirlerinde de sigortalının başkasının bakımına muhtaç olduğunun anlaşılması halinde gelir bağlama oranı yine gelir bağlama oranı olan % 70’in % 100’ ü olacaktır.

Sürekli iş göremezlik gelirinin hesaplanması
Gelir sigortalının;
Tam iş göremezliği halinde(%100); Günlük kazanç x 30 x % 70 veya kısaca GK x 21,
Kısmi iş göremezliği halinde(%99,99-%10) ise Günlük kazanç x 30 x % 70 x SİD (sürekli iş göremezlik derecesi) veya kısaca GK x 21 x SİD,
formüllerine göre hesaplanacaktır.
Sigortalının başkasının bakımına muhtaç olması durumunda % 70 olan gelir bağlama oranı % 100 olarak dikkate alınacak ve Gelir = GK x 30 x SİD formülüne göre hesaplanacaktır.
Bu şekilde hesaplanan gelir, günlük kazanç hesabına giren son takvim ayı itibariyle hesaplanan gelir olup, gelirin başlangıç tarihi yılın ilk altı aylık döneminde ise Ocak ödeme dönemi için aylıklara uygulanan artış oranı kadar, yılın ikinci altı aylık döneminde ise, Ocak ödeme dönemi artışı uygulanmaksızın Temmuz ödeme dönemi için aylıklara uygulanan artış oranı kadar artırılarak, sigortalının gelir başlangıç tarihindeki geliri hesaplanacaktır.
Gelir alt sınırı
İş kazası veya meslek hastalığı sonucu bağlanacak gelirlerde alt sınır kontrolü sadece başka birinin sürekli bakımına muhtaç durumdaki sigortalılar için öngörülmüştür. Başka birinin sürekli bakımına muhtaç olan sigortalılara bağlanacak gelirler, prime esas kazanç alt sınırının aylık tutarının % 85’inden(1273,50x0,85=1.082,48 TL.) az olmayacaktır.

ÖRNEK
1500 TL brüt ücretle çalışmakta iken iş yerinde kaza geçiren çalışma gücünü %34 oranında kaybeden sigortalı  ne kadar gelir anlamında maaş alır?
Sürekli iş göremezlik geliri kendi içinde ikiye ayrılır. Meslekte kazanma gücünü %100 oranında kaybedenlere ödenen sürekli tam iş göremezlik geliri, ikincisi ise meslekte kazanma gücünü %10 ila %99,99 oranında kaybedenlere ödenen sürekli kısmi iş göremezlik geliridir. Sürekli tam iş göremezlikte sigortalıya, hesaplanan aylık kazancının % 70’i oranında gelir bağlanır.

Sürekli kısmî iş göremezlikte ise sigortalıya bağlanacak gelir tam iş göremezlik geliri gibi hesaplanarak bunun iş göremezlik derecesi oranındaki tutarıdır.

Ancak sigortalı, başka birinin sürekli bakımına muhtaç ise gelir bağlama oranı % 100 olarak uygulanır.
Sigortalılara bağlanacak sürekli kısmi iş göremezlik geliri, hesaplanacak günlük kazancın 30 katının % 70’inin meslekte kazanma gücü kaybı oranına tekabül eden kısmı kadardır. Sürekli kısmi iş göremezlik gelirlerinde de sigortalının başkasının bakımına muhtaç olduğunun anlaşılması halinde gelir bağlama oranı yine aylık kazancın % 100’ ü olacaktır.

Günlük kazancı 1.500/30= 50.00 TL olarak hesaplanacaktır. Sigortalıya sürekli tam iş göremezlik 50X30X0,70=1.500X0,70=1.050 TL gelir olarak bağlanacaktır.

Sigortalının başkasının bakımına muhtaç olması halinde ise sigortalıya bağlanacak sürekli iş göremezlik geliri aylık kazancı olan 1.082,48 TL olacaktır.

Sigortalının meslekte kazanma gücü kaybının % 34 olduğunu anlaşıldığına göre bağlanacak sürekli kısmi iş göremezlik geliri 357 TL olacaktır. (1500x0,70x0,34=357 TL)

2015 Yılı için Ocak zammı %2,33,Temmuzda %4,76 ve seyyanen 100 lira zammı+%5 ek ödeme yapılacaktır.

ÖRNEK
İş kazası geçiren, her iki gözünü kaybeden sigortalı için, iş kazasından bağlanacak gelir miktarı ne olacaktır?

90 günlük primi kontrol ettiğimizde ortalama günlük geliri 96 TL.

Formül:96x30x0,70=2.016 TL gelir bağlanacaktır.

İki göz kayıp olup tam sürekli iş göremezlik geliri bağlanacaktır.

2015 yılı Ocak ve Temmuz zamları(100 Lira seyyanen hariç) +%4 oranında ek ödeme yansıtılacaktır.

Sürekli iş göremezlik geliri bağlanabilmesi için sigortalının çalıştığı işten ayrılması gerekmiyor. Sigortalının tahsis talep dilekçesi ile SGK’ya başvurması gerekir.
Sigortalıya, iş kazasına bağlı olarak sürekli iş göremezlik geliri bağlanabilmesi için belirli bir süre sigortalı olmaları veya belirli bir süre prim ödeme şartı aranmaz.

Sigortası olmayan bir işçi işe başladığı ilk gün iş kazası geçirse dahi SGK tarafından sunulan sağlık hizmetlerinden faydalanabileceği gibi yapılan parasal (geçici iş göremezlik ödeneği ya da sürekli iş göremezlik geliri) yardımlardan da yararlanır. İşveren bu işçiyi sigortalı olarak bildirmese bile yapılan tespitle sigortalılık tescili geçmişe dönük olarak yapılır.

İş kazası sonucu gelire hak kazanan sigortalının prim gün sayısı ve sigortalılık süresi, malullük, yaşlılık veya vergi indirim belgesiyle yaşlılık aylığı almaya yetecek miktarda ise talep etmesi halinde kendisine bir de maaş bağlanacaktır.

Her iki maaştan ,iş kazası geliri ile malullük veya yaşlılık aylığı mukayesesi yapıldıktan sonra yüksek olan ödeme tamdan düşük olan ödeme de yarımdan verilecektir.

Kaynak: http://www.alitezel.com/index.php?sid=yazi&id=7980

Sosyal Medya'da Paylaş

Facebook Yorumları