ABD İle Neden Sosyal Güvenlik Sözleşmemiz Yok? - 21 Ekim 2015

Geçtiğimiz hafta boyunca Amerika Birleşik Devletleri’ndeydim. Türk-Amerikan İş Platformu (TABN) davetiyle Washington ve New York’ta seminerler verdim. ABD’de yaşayan vatandaşlarımıza sosyal güvenlik haklarını anlattım. Gurbetçilerimizden gelen yoğun sorulara cevap vermeye ve dertlerini dinleyeme çalıştım. ABD özelinde gurbetçilerimizin sosyal güvenlik sorunlarını anlama adına benim için de iyi bir tecrübe oldu.

ABD’deki vatandaşlarımızın taleplerini iki başlıkta toplamak mümkün. Birincisi, çalışma ve sosyal güvenlik ataşeliği rehberlik hizmetlerinin son derece yetersiz olması. Ki bu sorun aslında hemen her ülkedeki gurbetçilerimizin ortak sorunu. Liyakat yerine siyasi gerekçelerle yapılan atamalar, o ülkelerdeki vatandaşlarımıza eziyet olarak yansıyor. Bu sorunu başka bir yazıda ayrıca ele alacağız. Vatandaşlarımızın bir diğer önemli sorunu ise Türkiye ile ABD arasında ikili sosyal güvenlik sözleşmesi (SGS) imzalanmamış olmaması.

İkili SGS büyük avantaj
İki ülke arasında sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanması, her iki ülke vatandaşları için büyük avantajlar sağlıyor. Bunlardan bazıları şunlar:
● Her iki ülkede geçen çalışmalar, hizmet birleştirmesi kapsamında geçerli kabul ediliyor.
● Yurtdışı hizmet borçlanmasına gerek kalmadan emeklilik hakkı doğuyor.
● Yurtdışına geçici görevlendirmelerde 36 aya kadar kişinin kendi ülkesindeki hakları devam ediyor.
● Sağlık sigortası -sözleşmeye dahilse- her iki ülkede geçerli sayılıyor.
● Kurumlar arası yardımlaşma sayesinde, her iki ülke vatandaşları için bürokratik işlemler kolaylaşıyor.
● Bir Türk vatandaşının ABD’deki sigorta başlangıcı, Türkiye’deki başlangıç gibi kabul ediliyor. Bu da erken emeklilik ve daha yüksek aylık avantajı sağlıyor.

Türkiye ile ABD arasında ikili SGS olmaması, saydığımız avantajlardan vatandaşlarımızı mahrum bırakıyor. Şu ana kadar 26 ülke ile sözleşme imzalayan Türkiye, ABD’deki vatandaşlarımızın da talebine cevap vererek, sözleşme imzalamalı.

Sağlık hariç olabilir
ABD’deki sosyal güvenlik sistemi nev-i şahsına münhasır bir sistem. Türkiye’nin uyguladığı Kıta Avrupası sosyal sigorta sisteminden biraz farklı. Bilhassa sağlık sistemi, özel sigortacılık mantığının ağır bastığı bir yapılanmaya sahip. Bu açıdan bir SGS imzalanması halinde, içerisinde kısa vadeli sigorta kollarının (hastalık, analık, iş kazası, meslek hastalığı) kapsam dışı kalma ihtimali yüksek. Fakat en azından emeklilik (yaşlılık, malullük, ölüm) yardımlarını kapsayan bir sözleşme kurulabilir. Böyle bir sözleşmenin imzalanması, vatandaşlarımızın Türkiye’ye aidiyet hissini güçlendireceği gibi iki ülke arasındaki emek hareketliliğini daha esnek hale getirecektir. Buradan yetkililere çağrımız, ABD ile sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanması adına bir an önce girişimlerin başlatılmasıdır. Yurtdışındaki ataşelik ve müşavirlik hizmetlerinin durumunu ise başka bir yazımızda inceleyeceğiz.

Askerliğinizi borçlanabilirsiniz
Soru: Sadettin Bey, 22.12.1989 tarihinde SSK başlangıcım var. SSK gün sayım 2873, Bağ-Kur gün sayım ise 2180’dir. 1986 yılında gittiğim askerliğimi 18 ay olarak yaptım. SSK’dan emekli olmak istiyorum. Askerlik borçlanması yapmam halinde emeklilik yaşımda değişiklik olur mu? Erol A.
Cevap: Değerli okurum, askerlik borçlanması yaparsanız 51 yaşınızda, yapmazsanız 52 yaşınızda emekli olursunuz. Askerlik sürenizin tamamını borçlanmanız gerekmiyor, iki ay borçlanmanız yeterlidir.

Kaynak: http://www.bugun.com.tr/abd-ile-neden-sosyal-guvenlik-sozlesmemiz-yok-yazisi-1886459

Sosyal Medya'da Paylaş

Facebook Yorumları